Bobry w Uhercach

Lokalizacja: pow. leski, gm. Olszanica i Solina
Typ: faunistyczny

Granice rezerwatu, o charakterze zaroślowo-polnym, nie są oznakowane w terenie, biegną wzdłuż łąk, zarośli i nieużytkowanych obecnie gruntów ornych.

Wiosną 1982 roku na pograniczu Beskidu Niskiego i Bieszczadów w dolinę Osławy wypuszczono pięć par bobrów. Dwa lata później, jedną z par odnaleziono na rzece Olszance w Uhercach Mineralnych koło Leska – blisko 40 km od miejsca wypuszczenia. Bobry osiedliły się na terenie dawnego wyrobiska kruszywa, pobieranego na potrzeby budowy elektrowni w Solinie. Od 1987 roku Andrzej Czech zabiegał o ochronę tego terenu; jego starania zostały uwiecznione sukcesem w roku 1994.

Rzeka Olszanka, przepływająca przez rezerwat, ma w tym miejscu charakter rzeki górskiej; żwirowo-kamieniste dno, liczne i ciasne meandry, zmienną szerokość koryta i wartki nurt. Utworzyła bogatą sieć hydrologiczną, składającą się z licznych odgałęzień głównego cieku, niewielkich starorzeczy i stawów, a także strumyków.

Bobry doskonale czują się na tym terenie i założyły kolonie na rzeczkach oraz potokach w całej Kotlinie Uherczańskiej. Zwierzęta te prowadzą nocny tryb życia, więc przeważnie zobaczyć możemy jedynie ślady ich bytności w postaci tam, żeremi i ściętych drzew. Łatwo dostępna kolonia bobrów znajduje się w rezerwacie między Uhercami a Zwierzyniem w wyrobiskach żwirowych, na rzece Olszance (dopływ Sanu) i w jej dolinie poniżej wsi Uherce Mineralne. Obszar ten chroni ostoje bobra europejskiego, których kolonie znajdują się także m.in. w okolicach Zwierzynia i Orelca. Tak długa obecność bobrów w tym rejonie i obserwowany rozwój populacji pozwala stwierdzić, że teren ten zaakceptowały one w pełni.

We florze rezerwatu spotykane są gatunki górskie, głównie reglowe (oset łopianowaty, kozłek bezlistny i tojeść gajowa), których występowanie związane jest z obecnością olszynki karpackiej. Drzewostan tworzą m.in. łęgi wierzbowo-topolowe. Dotychczas zanotowano 192 gatunki roślin: wodnych, szuwarowych, ruderalnych, łąkowych, zaroślowych i leśnych. Najpospoliciej z drzew i krzewów występuje tu olsza szara, wierzba biała i krucha. W rezerwacie zarejestrowano obecność objętego ochroną ścisłą skrzypu olbrzymiego i ochroną częściową kopytnika pospolitego, pierwiosnka wyniosłego i kaliny koralowej.

Często spotykanym gatunkiem w rezerwacie jest sarna, pojawia się dzik, zając, owadożerne ryjówki (aksamitna, mała i górska) i rzęsorek rzeczek. Z gryzoni, oprócz bobra, znaleźć można piżmaka, nornicę rudą i karczownika ziemnowodnego. Opuszczone nory po bobrach zajmuje chętnie wydra. Licznie występują tutaj ptaki związane ze środowiskiem wodnym: kaczka krzyżówka, łyska, czapla siwa, strumieniówka, łozówka, remiz, dziwonia czy zimorodek. Towarzyszą im także pliszka siwa i żółta, sierpówka, kulczyk, sroka, kwiczoł, piegża, cierniówka, dzwoniec, kuropatwa i bażant. Niekiedy zobaczyć można myszołowa, jastrzębia gołębiarza i sowy. W wodzie bytują ryby: śliz, lipień, ukleja,kleń, świnka, lin, różanka, karaś i płoć.

Fot. A.Gancarz, A.Krzykwa